3 Maja

227 lat temu, 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni uchwalił ustawę rządową, zwaną później Konstytucją 3 maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

Dokument ten stał się symbolem tradycji niepodległościowych państwa polskiego. Postanowienia ustawy zasadniczej ustanawiały trójpodział władzy oraz znosiły wolną elekcję i zasadę liberum veto. Próby przeprowadzenia reform zawartych w ustawie rządowej zostały zniweczone już w połowie 1792 roku przez Konfederację Targowicką oraz wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, Konstytucja była symbolem dążeń narodu, dokumentem przypominający o walce o niepodległość. Później do Ustawy odwoływali się też twórcy konstytucji polskich w 20. wieku.

W 1791 roku dzień 3 Maja został uznany za święto Konstytucji 3 maja. Po drugiej wojnie światowej władze komunistyczne zastąpiły je obchodami święta 1 Maja, a w 1951 roku - zdelegalizowały. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 roku, święto 3 Maja jest świętem narodowym. W okresie burzliwych dziejów Polski pojawiło się łącznie kilkanaście wersji konstytucji – ostatnia, obowiązująca obecnie, została uchwalona 2 kwietnia 1997 roku, a następnie zatwierdzona przez ogólnonarodowe referendum 25 maja tego samego roku.